ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਮਾਨਤਾ, ਆਜ਼ਾਦੀ, ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਮਾਜਕ ਆਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਹੈ. ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਗਰੀਬੀ, ਅਗਿਆਨਤਾ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਪੱਧਰ, ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਰਕਰਾਂ, ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.

ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ “ਆਲ ਫਾਰ ਆਲ” ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ, ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੌਰ ਤੇ ਉਪਚਾਰਕ, ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਚੋੜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਸਿਹਤਮੰਦ ਲੋਕ, ਸਰੀਰਕ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੌਮੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਬੁਨਿਆਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਹਰੇਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉੱਚ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਲਈ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੋ ਵੀ ਖਰਚਿਆ ਗਿਆ ਹੈ

ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਪ-ਕੇਂਦਰਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ (ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ / ਕਲੀਨਿਕਸ ਆਦਿ), ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਨੈਟ-ਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਥਾਮ ਕਰਨ, ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ. ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ, ਉਪ-ਮੰਡਲ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ. ਹਸਪਤਾਲ, ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ amp; ਦੰਦ ਕਾਲਜ (ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਸਪਤਾਲ)

ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ

ਸੂਬੇ ਦੇ ਦਿਹਾਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਉਪ-ਕੇਂਦਰਾਂ (2950) ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁੱਧ ਕੰਮ ਰਾਹੀਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਭਾਵ ਹਰੇਕ 5000 ਦੀ ਆਬਾਦੀ, ਐਸ.ਐਚ.ਸੀ. / ਪੇਂਡੂ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ / ਕਲੀਨਿਕਸ (1336) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਰੇਕ ਫ ਜਾਂ ਲਗਭਗ 10000 ਜਨਸੰਖਿਆ, ਪੀ.ਐਚ.ਸੀ. (395) ਭਾਵ ਹਰੇਕ ਲਈ ਲਗਪਗ 30000 ਜਨਸੰਖਿਆ ਅਤੇ ਸੀ.ਐੱਚ.ਸੀ. (129) ਭਾਵ ਲਗਭਗ 100000 ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਹਰ ਇੱਕ. ਅਲਟਰਨੇਟਿਵ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਡਿਲੀਵਰੀ ਸਿਸਟਮ ਅਧੀਨ, 1187 ਸਹਾਇਕ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ (ਪੇਂਡੂ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਪੇਂਡੂ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾ (ਡਾਕਟਰ) ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ. ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਹੋਮੀਓਪੈਥੀ (ਆਯੂਸ਼), 507 ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ / ਯੂਨੀਨੀ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ, 17 ਆਯੂਰਵੈਦਿਕ ਸਵਾਸਤ ਕੇਂਦਰ, 5 ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ, ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਇਕ ਸਰਕਾਰੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਕਾਲਜ ਅਤੇ 107 ਹੋਮੀਓਪੈਥੀ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਰਾਜ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ.

ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਸਟੇਟ ਹੈਲਥ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਮਲੇਰੀਏ, ਤਪਦ, ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ, ਲੇਪਸੀ ਅਤੇ ਏਡਜ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਯੁੱਧ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ. ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ.

ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੈਵਲ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ

ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਸੀਐਚਐਸ ਰੇਫਰਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਪ ਮੰਡਲ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚਲੇ ਹਸਪਤਾਲ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿਚ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਕਿਉਂਕਿ ਸੀਐਚਸੀ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੱਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਤੇ ਪੂਰਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ. ਪੀ.ਐੱਚ.ਸੀ. ‘ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇਕ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਕੇਅਰ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ. ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ.

ਤੀਸਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ

ਸਟੇਟ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਵਿਚ ਸਟੇਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ. ਇਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਖੋਜ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ.

ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਵੰਡ

ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਕ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, 23 ਸ਼ਹਿਰੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਕੇਂਦਰਾਂ, 64 ਸ਼ਹਿਰੀ ਰਿਪੇਪਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਅਤੇ 52 ਪੋਸਟ ਭਾਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ.

ਡਾ.ਰੋਹਿਤ ਮਹਿਤਾ